Günümüzde toprak kabuğu çatlaması, toprak bozulmasının önemli etkilerinden biridir ve dünyanın birçok yerinde toprakla ilgili bir problem olarak kabul edilmektedir. Toprağın üst tabakası, yağmur damlalarının, güneş ışınlarının,  rüzgârların her türlü etkisine doğrudan açık durumdadır. Bu yüzden toprak yüzeyi daha çabuk kurur ve topraktaki su buharlaşırken yüzeyde sertleşmeye neden olan bir takım bileşikler birikir.

Toprakta yağmur damlalarının yaptığı darbeler ve güneşin neden olduğu kurutma gibi doğal süreçler sonucunda yüzeyde oluşan bu tabaka toprak kabuğudur. Toprakta kabuk tabakasının oluşumunda iklim koşulları ile toprağın yapısı ve özellikleri belirleyici etkenlerdir. Yağmur yağmaya başladığında toprak yüzeyi genellikle kurudur. Kuru ve çıplak olan toprak yüzeyine çarpan yağmur damlaları, toprak yüzeyini parçalar ve dağıtır. Yüzeyde bir toprak su karışımı ortaya çıkar. Bu kez toprak su karışımına çarpan yağmur damlaları, bulanık suyu havaya sıçratarak toprak taşınmasını başlatırlar. Böylece yağış anındaki toprak taşınması çok daha fazla olur.

Toprağın mineral yapısında bulunan kil cinsi ve miktarı toprağın çatlaması üzerinde etkilidir.Topraktaki kil minerallerinden bazıları, su alarak toprağın şişmesine neden olur. Suyun bitkiler tarafından alınması ve sıcaklık nedeni ile suyun topraktan buharlaşması sonucu topraktaki su azalır. Daha önce su ile şişen kil mineralinin suyunu kaybetmesiyle toprakta çatlamalar oluşur, çatlaklar toprağın derinliklerine kadar inebilir. Toprağın çatlaması sonucu bitki kökleri kopabilir. Bu durumda bitki, yapraklarının dökülmesi ile belirti verir.

Toprak çatlamasına karşı ne gibi tedbirler alınabilir?

Toprakta kabuk oluşmuşsa diğer yöntemlere başvurmadan önce toprak işlenmelidir. Sığ toprak işleme hem yapısal kabuk hem de depo kabuk tabakalarını parçalanmasında yeterli olmaktadır. Orta derecede kabuk oluşum probleminin bulunduğu alanlarda toprağın her mevsim bir kere işlenmesi yüzey geçirgenliğinin artışına ve kabuk oluşumundan kaynaklanan olumsuz koşulların sınırlanmasına katkıda bulunmaktadır.

 Su kaybını azaltmak için sık sulama, toprak işlemesi ve organik gübreleme (hayvan gübresi – yeşil gübreleme) yapılmalıdır. Ayrıca toprağın su tutmasını dengeleyen toprak düzenleyicileri (leonardit, zeolit, perlit, pomza ve kompost) kullanılmalıdır.

Topraklarda kabuk tabakası oluşumunun iki zararlı etkisi bulunmaktadır.

 1) Oluşan tabaka bir yandan yüzey toprağının yapısının bozulmasına neden olurken diğer yandan da çimlenen tohumun yüzeye ulaşmasını ve kök gelişimini etkileyerek ürün miktarının düşmesine neden olmaktadır.

2) Yüzey kabuk tabakası oluşumu toprağın emilim hızını azaltarak suyun yüzey akışına geçmesini teşvik etmekte ve sonuçta su erozyonuna neden olmaktadır.