DİNLEMEK FAZİLETTİR

            Konuşmak Rabbimizin bizlere verdiği en büyük nimetlerden biridir. İnsanı diğer canlılardan ayıran en önemli özelliğimizdir. İnsanlar güzel konuşanların etrafında toplanırlar. Onlardan bir şeyler öğrenip yaşayışlarına istikamet vermeye çalışırlar. Peygamberler, alimler, toplumları yönetenler iyi konuşmalarıyla ön plana çıkarlar hep. Güzel konuşmak bir marifettir ama dinlemek fazilettir. Dinleyen olmazsa konuşmanın bir değeri yoktur.

            Peygamber efendimiz bir hadiste şöyle buyurdu: “Ya öğretenol ya öğrenenol ya dinleyen ol, ya da ilmi destekleyen ol. Beşincisi olma, helâk olursun!” (Dârimî, Mukaddime, 26)İstikamet belli önce öğrenmek, sonra da üstümüze vazife ise öğretmek gerekir. Bildiklerimizi başkalarına aktarmak, paylaşmak; iyiyi, doğruyu, güzeli bulmak; hep arayış içinde olmak hayatımızın kalitesini artırır. Bizi dinamik tutar.  Bu sebeple öğrenmeye açık olmalı ve dinlemesini bilmeliyiz.

            Güzel konuşmak ile çok konuşmak özelliklerini karıştırırız bazen. Çok konuşarak bildiklerimizi başkalarına aktardığımızı zannederiz. Güzel konuşmak, çok konuşmak değildir. Etkili ve anlamlı konuşmaktır. İnsanlar daha çok bu tür konuşmalara önem verirler. Toplumları en çok etkileyen, az, öz ve içi dolu konuşmalardır. Çok bilgiye sahip olabilirsiniz ama bunları yerinde, eskilerin deyimi ile insicam içerisinde ifade etmezseniz etkili olamazsınız. İnsanlar sizi nezaketen dinlerler ama konuşmadan geriye bir şey kalmaz. Maksat hasıl olmaz. İnsanlar sizden kaçar hale gelmişlerse bilin ki onları bezdirmişsinizdir. Onları hiç dinlememiş, anlamamış; tabiî olarak da anlatamamışsınızdır. Anlatmak için dinlemesini iyi bilmek gerekir.

            Toplumumuzda istişare kültürü vardır. Karşılıklı konuşmak, fikir alışverişinde bulunmak, doğruyu bulmaktır istişare. Karşılıklı konuşmak kadar karşılıklı dinlemektir aynı zamanda. Dinlemezseniz, kendi doğrunuzdan başka doğru olmadığını zannedersiniz. Çoğu zaman yanılırsınız fakat farkına varamazsınız. Ne demiş atalarımız “İki dinle bir konuş!” Dinlerseniz dinlenirsiniz. Dinlemezseniz dinlendirirler. Bu yüzden istişare önemlidir. Çok yanılan olmamak için istişare mekanizmasını çalıştırmak, danışmak ve dinlemek gerekir.

            Erhan kardeşim ne güzel derlemiş“Bir âlime sormuşlar: “Bir insanın aptal olduğu nasıl anlaşılır?” Cevap vermiş: “Boş konuşmasından.” “Ya hiç konuşmazsa?” Devam etmiş: “Öyle akıllı insan nerede?” Atalarımız ne demişler: “Söz gümüş ise sükût altındır.” Aslında altın gibi bir sermayeye sahibiz ama müsrif tüccar gibi tüketip duruyoruz bütün varlığımızı.

            MevlânaCelaleddin-i Rumi Hazretlerine sormuşlar; “O kadar çok okursun, o kadar da çok yazarsın. Peki, bu kadar eğitimden ne öğrendin? Cevap vermiş: “Haddimi bilmeyi.” Haddini bilmek ilimlerin en yücesi. Dilini kalbine indirmeyenler; söylediklerini davranışa dökmeyenler sadece konuşurlar. Dinleyen olur mu? Bilmem ama bildiğim bir şey varsa dinlemek fazilettir. Haddini bilen dinlemesini bilir; haddi olan da dinletir. Saygıyla kalın efendim.