Nevruz gece ile gündüzün eşit olduğu, gün dönümü olarak da adlandırılan, ilkbaharın
geldiği 21 Mart günüdür. Rumi takvimde 9 Mart’a rastladığı için halk arasında Mart 9’u diye
anılır. Nevruz ile tabiat yeniden doğar ve yeni bir hayat başlar.Kelime olarak “Yeni gün”
anlamına gelir. Nevruz günü, aynı zamanda iyilik ve bereketi temsil eden baharla, kötülük ve
sıkıntıyı temsil eden kışın mücadelesini sembolize eder.Aynı zamanda Türklerin demir dağları
eriterek Ergenekon’dan çıktıkları,bağımsızlıklarını kazandıkları gündür.
Körükle ateş yakalı,
Demirden dağı yıkalı,
Ergenekon’dan çıkalı,
Nevruz, Türk’ün bayramıdır.(Aşık Osman Feymani)
Azerbaycan,Türkmenistan,Tataristan,Kırgızistan,Kazakistan,Özbekistan’da milli bayram
olarak kutlanmaktadır. Selçuklu ve Osmanlı zamanında da milli bayram olarak
kutlanmıştır.Nevruz’un çeşitli Türk topluluklarındaki adları şöyledir:
İlk Altay Türkleri; Cılgayak Bayramı
Azerbaycan; Ergenekon, Bozkurt Bayramı
Başkurt Türkleri; Ekin Bayramı
Doğu Türkistan; Yeni Gün, Baş Bahar
Gagavuzlar; İlkyaz
Hakas Türkleri; Cılsırtı, Ulu Kün
Karaçay-Malkar Türkleri; Gollu, Gutan, Saban Toy, Tegri, Toy
Kazak Türkleri; Ulus Günü
Kazan Türkleri ve Karakalpaklar; Ergenekon Bayramı
Türkmenler; Teze Yıl
Uygur Türkleri; Yeni Gün
Türk topluluk ve devletlerinde olduğu gibi Mete Han zamanında da çok daha büyük şenlikler
yapılmaktaydı. Türklerin Nevruz gelenekleri ile ilgili olarak tarihi kaynaklar da
bulunmaktadır. Bunlardan bazıları;
Abul Kasım Firdevsi – Şahname
Kaşgarlı Mahmut – Divân-ı Lügat’it Türk
Yusuf Has Hacib – Kutadgu Bilig

Ömer Hayyam – Nevruzname
Hüca Ali Termizi – Nevruzname
Mevlana Lütfi – Gül ve Nevruz
Ebulgazi Bahadır Han – Şecere-i Türk
Atatürk de 1922 yılında Ankara Keçiören’de nevruz şenlikleri düzenletmiştir.Ayrıca Atatürk
Ergenekon’dan çıkış tablosu yaptırmıştır.Bu tabloda Ergenekon’dan çıkış ve onlara yol
gösteren bozkurt resmedilmiştir.Nevruz’da kullanılan renklerin Türk geleneğindeki anlamları
şöyledir:
Sarı: Sarı rengin kutsallığı Şamanizm’den kaynaklanmaktadır.Dünyanın merkezini temsil
eder.Ülgen’in altın kaplı sarayı ve altın renkli tahtı dünyanın merkezini oluşturur.
Yeşil: Türk mitolojisine göre, Tanrı Ülgen’nin yedi oğlundan biri olan Yeşil Kaan’dır.
Görevi bitkilerin büyümesini ve yeşillenmesini sağlamaktır.Ümit,bereket,kutsallığı temsil
eder.
Kırmızı: Al ve kızıl renkler,Türk ruhu ve inancını yansıtmaktadır. Türklerin Al bayrak
kullanmaları ateş kültü ile açıklanır. Çin kaynaklarına göre Kırgız hanlarının otağında kırmızı
bayraklar bulunmaktadır.
Hazırlık,Mezarlık ziyareti,Kır gezileri,Ateş üzerinden atlama,Su ile ilgili ritüeller(su
kaplarındaki suları yenileme,eski eşyaları suya atma vs.),Eğlenceler,Yardımlaşma gibi 7
aşamada gerçekleşmektedir.
Nevruz,kültürler arasındaki iletişimle farklı kültürlerce de benimsenmiş ve
kutlanmıştır.Tarihi kaynaklar incelendiğinde eski Türk geleneği olduğu kesinlik
kazanmıştır.Toprağı “ana” olarak bilen bütün Türk dünyasının ve insanlığın Nevruz Bayramı
kutlu olsun…

Not:ÜLGEN: Türk mitolojisinde (tengricilik döneminde) Türklerin iyilik tanrısıdır. Tek tanrı inancında Göktanrı'nın oğlu ve
gökyüzünün hükümdarı olarak görülmüştür. bai ulgan, ulgan gibi adlarla sibirya kavimlerince de yaratıcı tanrı olarak anılır.
Kaynak:*Hatice Emel Aşa –Nevruzun Türk Dünyasındaki İsimleri
*Türk Tarihi ve Kültür Araştırmaları-altayli.net-Geçmişten Günümüze Türk Kültüründe 21 Mart Nevruz Bayramı
*Kaşgarlı Mahmut – Divân-ı Lügat’it Türk