“Yeter söz milletindir.” diyerek çıktığı yolda gerçekleştirdiği demokrasi hamleleri ve kalkınma atılımlarıyla Türkiye'nin önemli siyasi isimleri arasında yer alan Adnan Menderes ve arkadaşları 27 Mayıs 1960 askerî darbesiyle şehîd edildi.

Mahkeme Başkanı Salim Başol yargılamalara yapılan hukuki itirazlar karşısında şöyle dedi: “Ne yapalım? Sizi buraya tıkan kuvvet böyle istiyor!”

Life fotoğrafçısı James Burke, 27 Mayıs darbesinden 4 gün sonra Türkiye'ye geldi. Darbecilerin fotoğraflarını çekti. Burke, Cunta Başı Cemal Gürsel’i yatağının başucundaki sehpanın üzerinde haftalık Akis mecmuasının 30 Mayıs 1960 tarihli nüshası görünecek şekilde görüntüledi. Derginin kapağında, üzerine çarpı atılmış bir Adnan Menderes resmi vardı. Fotoğrafın altında “Sabık Başbakan” yazıyordu. Dergiyi yayınlayan Metin Toker, İsmet İnönü’nün damadı idi.

Menderes'in hayatının en ilgi çekici noktalarından biri de kayıtlara “kaza” olarak geçen 17 Şubat 1959’da Adnan Menderes ve beraberindeki heyeti Türkiye’den İngiltere’ye götüren THY uçağı, Londra yakınlarında düşmesiydi.

Daha sonra Kozmik Oda’daki belgeler bir kaza değil “sabotaj” olduğunu gösteriyordu. Türkiye'nin milli menfaatlerini savunan bir lider istemeyen “Derin ABD” çıkarlarına yani “Kırmızı Kitap”a aykırı davranan Menderes için infaz kararı almıştı.        

“NATO Modernizasyonu” adı altında ABD eliyle TSK’da yapılmak istenen büyük çaptaki tasfiyeye karşı çıkmasıyla kendini göstermişti. ABD ile imzaladıkları “İsrail ile 50 Yıllık Gizli Anlaşma”nın 1958’den itibaren” geçerli sayılması da bu infaz kararının çok önceden alındığının bir başka ispatı.

Milli Birlik Komitesi çok yoğun geçen toplantının ardından 15 idam cezasından 11’ini müebbede çevirdi. İdamı kesinleşenler Başbakan Adnan Menderes, Maliye Bakanı Hasan Polatkan ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ile birlikte anılan Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın cezası ileri yaş sebebiyle müebbete çevrildi.

Yassıada’da önce Hasan Polatkan idam edildi.

Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ailesine mektup yazmak için izin istedi.

Mektubuna, şöyle başladı:

“Sevgili Anneciğim, Emelciğim, Sevimciğim ve Ağabeyciğim! Şimdi Cenâbı Hakk’ın huzuruna çıkıyorum. Sakinim, huzur içindeyim...”

 Zorlu’nun cansız bedeni, Polatkan’ınki gibi bir süre darağacında bekletildi.

Menderes, İmralı’da idam edilmeden önce Yassıada’da çok büyük bir işkenceye maruz kaldı. İdamdan sadece 4,5 saat önce sırf aşağılamak, eziyet etmek için Prostat Kontrolü yapıldı, dövüldü, vücudunda sigara söndürüldü. Menderes idam edilmeden önce cuntacılara hitaben yazdığı mektupta şu ifadelere yer verdi:

“Şunu da söyleyeyim ki; milletçe kazanılacak hürriyet mücadelesinde sizi ve efendinizi yine de 1950'de olduğu gibi kurtarabilirdim. Dirimden korkmayacaktınız ama şimdi milletle el ele vererek Adnan Menderes'in ölüsü ebediyete kadar sizi takip edecek ve bir gün sizi silip süpürecektir...”

Elleri kelepçeliydi. Menderes burada yanındaki hoca ile birlikte Kelime-i Şahadet getirdi.

Menderes'in son sözleri:

“Hayata veda etmek üzere olduğum şu anda devletim ve milletime ebedî saadetler dilerim! Karımı ve çocuklarımı şefkatle anıyorum...” oldu.