Güzel şehrimiz Balıkesir’in sevilen gazetesinde bugünden itibaren sizlerle buluşarak güncel hukuki bilgileri konuşuyor ve değerlendiriyor olacağım. Keyifle okumanız dileğiyle…

Hukuku bilmemek bir eksiklik midir? Hukuku yalnızca hukukçular mı bilmelidir?

Biz hukuku öğreneceksek avukatlara ne gerek mi vardır?

Bu soruların cevabı belki de bazılarınız için “evet” olabilir değerli okurlar. Ancak kanaatimce, nasıl bir doktora giderken hemen küçük bir araştırma yapıp rahatsızlığımız hakkında az çok bilgi sahibi oluyorsak,  ufak bir soğuk algınlığında hemen doktora gitmek yerine çoğumuz evde bulunan daha önce doktor kontrolünde kullandığımız soğuk algınlığı ilacımızı içiyor, çayımızı, çorbamızı içip hastalığımızı hafızamızda yer etmiş olan tedavi yöntemlerini uygulayarak atlatıyorsak, günlük hayatta işimize yarayacak hukuki bilgileri de en azından günlük işlerimize yön verecek kadar bilmek bizi hayatta 1-0 öne geçirecektir.

En azından internetten yaptığımız basit alışverişlerde karşılaştığımız sorunlarda nasıl hareket edebileceğimizi, evimizi kiralarken veya kiracı olarak bir ev kiralarken nelere dikkat etmemiz gerektiğini, işverenimize karşı haklarımızı, boşanmak istesek nafaka alabilir miyiz gibi soruların cevaplarını az çok bilebilirsek, hukuki sorunlarımızı daha ortaya çıkmadan doğru adımlarla engelleyebiliriz.

Buradan hareketle, bu güzel başlangıcımızı günümüzde pandeminin de etkisiyle çoğu kişinin sorunu haline gelmiş olan kira konusu ile yapalım.

Şunu söyleyebilirim ki, Sulh Hukuk Mahkemeleri kira uyuşmazlıklarıyla dolup taşmış durumda. Kimisi kirasını alamıyor, kiminin ev sahibi haksız yere evden çıkarıyor, kimisi içinde kiracı varken yeni bir ev almış, memleketine yerleşecek, heyecanlı, fakat kiracı evden çıkmıyor…

Peki ama bu kira meselesi neden günümüzde bu kadar sorun haline geldi?

Bunun sebebi aslında biraz da haklarımızı ve neyi yapıp neyi yapamayacağımızı bilmemekte yatıyor değerli okurlar. Dava açma hakkımız yokken açtığımız davalar, veya aslında hakkımız varken attığımız yanlış adımlar hem mahkemeleri boş yere meşgul ediyor, hem de bizi mahkemeler nezdinde mağdur duruma düşürüyor.

Gelin bugün beraber kirayaverenlerin kiracılardan aldığı tahliye taahhütnameleriniinceleyelim.

Tahliye taahhütnamesi, aslında kırtasiyelerde hazır olarak satılan, çoğu zaman emlakçıların kiracıya imzalattığı, çoğunlukla “halen kiracı olarak kullanmakta olduğum yukarıda adresi yazılı taşınmazı hiçbir ihtar ve ihbara gerek kalmadan kayıtsız ve şartsız olarak..” diye başlayan ve “..belirtilen tarihte boş ve sağlam olarak tahliye edeceğim kabul ve taahhüt ederim” şeklinde biten bir evrak. Yine çoğu zaman emlakçının veya kirayaverenin “bunu imzalamadan evi kiralayamazsın” demesi üzerine kiracının ne imzaladığına bile bakmadan bu evrakı imzalamasıyla birlikte kirayaveren, kiracıyı istediğinde tahliye etmesi için gereken silahlardan birisini eline geçirmiş oluyor.

Bu şekilde hazırlanmış, kira başlangıcını, tahliye taahhüdü tarihini, taahhütnamenin imza tarihini ve kiracının imzasını içeren bir tahliye taahhütnamesi icra takibine konu edilerek kiracının tahliyesi öncelikle icra müdürlüğünden talep edilebilir. İcra takibi yoluna başvurmadan kirayaveren tarafından tahliye taahhütnamesine dayanarak doğrudan dava açılması da mümkündür. Bununla karşılaşan kiracının yapabileceği ilk şey icra takibine itiraz etmektir. Ancak bu durumda da kirayaverenin, kiracının icra takibine yaptığı haksız itirazı ortadan kaldırabilmek ve tahliye kararı alabilmek için dava yoluna başvurma hakkı bulunmaktadır. Açılacak bu davada kirayaverenin talebi itirazın kaldırılması/iptali ve taşınmazın tahliyesi olacaktır.

Gördüğümüz kadarıyla, böyle bir dava ile karşılaşan kiracının ilk yaptığı savunma “Bunu ben imzaladım evet ama ben imzalarken tahliye tarihi kısmı boştu, bu kısım kirayaveren tarafından sonradan doldurulmuş” savunmasıdır.

Üzülerek söylemeliyim ki değerli okurlar, bu savunmanın Mahkeme nezdinde hiçbir geçerliliği bulunmamaktadır.

Şöyle ki, bu iddiada bulunan kişinin öncelikle iddiasını, yani tahliye taahhüdünü boş olarak imzaladığını ispatlaması gerekmektedir.

Bununla birlikte, bu durum bir şekilde ispatlansa dahi, Yargıtay boş olarak imzalanmış tahliye taahhütnamelerini, “kural olarak kira ilişkisi kurulduktan sonra verilen tahliye taahhütnamesinin kiracının serbest iradesi ürünü olduğunun kabul edileceği” gerekçesiyle geçerli kabul etmektedir.

O zaman burada bir diğer önemli husus da, Yargıtay’ın kararında da görüleceği üzere tahliye taahhüdünün kira ilişkisi kurulduktan sonra verilmiş olmasıdır. Aksi durumda, kira ilişkisi kurulmadan önce veya kira sözleşmesi ile aynı anda imzalanan tahliye taahhütnamesi geçersiz olacaktır. Ancak burada da yine tahliye taahhütnamesinin kira sözleşmesi kurulmadan önce veya sözleşmenin imzalanması ile aynı anda alındığını ispatlaması beklenen kişi kiracıdır.

Standart tahliye taahhütnamelerinin “Halen kiracı olarak kullanmakta olduğum..” cümlesiyle başlaması, taahhütnamenin kira ilişkisi devam ederken imzalandığı algısını uyandırmaktadır. Yine bu kuraldan haberdar olan kirayaverenler taahhüdün imza tarihi olarak kira sözleşmesinin imzalandığı tarihten sonraki bir tarihi yazarak bu iddiadan kurtulmaktadır.

Bir diğer durum da, kiracının tahliye taahhütmamesindeki imzanın kendisine ait olmadığına yönelik itirazdabulunmasıdır.  Bu durum da yargılamayı gerektirmekte olup, Mahkeme grafoloji uzmanı bilirkişi incelemesi ile imzanın kiracıya ait olup olmadığını aydınlatacak, imzanın kiracıya ait çıkması durumunda tahliye taahhütnamesinde başka bir geçersizlik sebebi mevcut değilse taşınmazın tahliyesine karar verecektir.

            Sonuç olarak, hem kirayaverenler hem de kiracılar açısından tahliye taahhütnamesi düzenlerken bu hususlara dikkat edilmesi önemli olup, ileride yaşanacak mağduriyetlerin önüne geçecektir.

            Haftaya görüşmek üzere, adaletle kalın..

Av. Duygu SARIDAŞ