oksa değişen yaşam kurallarına mı ayak uydurdu?

Cep telefonlarının, chatleşmenin, e-mail'lerin hayatımıza, imaj, beden dili, empati gibi kavramların dilimize girdiği günümüzde, hangi kurallar çekip gitti yaşantımızdan, yerine hangileri geldi?

MEB, bu konularla ilgili olarak önemli bir adım attı ve liselerde “adabımuaşeret”, ortaokullarda ise “görgü kuralları ve nezaket” dersini koydu. 

Derslerin amacı, millî ve manevi değerlerini özümseyerek tutum ve davranışlarını bu istikamette şekillendiren; insanlar arasında karşılıklı sevgi, saygı ve toplumsal huzurun sağlanması amacıyla insan ilişkilerini düzenleyen kuralları hayatına uygulayan bireyler yetiştirmek olarak açıklandı.

Ders konularında, ortak kullanım alanlarında salon programlarında, okulda, komşuluk ilişkilerinde, ziyaretlerde, misafirlerin karşılanması, ağırlanması ve uğurlanmasında adabı muaşeretin önemi işlenecek.

GÖRGÜ KURALLARI NEDİR?

Görgü, toplumdaki bütünlüğü bozmamak için uygulanması gereken saygı kurallarıdır. Görgü, kişilere karşılaştıkları olaya ilişkin nasıl hareket etmeleri gerektiği ile ilgili bilgi verir. Önemli bir toplantıda, kritik bir görüşmede vb. kişinin nasıl davranması gerektiğini görgü kuralları belirler. Nezaket ve görgü kuralları, toplumsal yaşam içinde uyulması gereken kurallarıdır.

Nezaket ve görgü kuralları, toplumsal düzeni sağlamaya, beşeri ilişkileri güçlendirmeye ve toplumsal uyumu sağlamaya yardımcı olur. Toplum içinde nasıl davranacağını, hangi hareketin hangi durumlarda yapılacağını belirleyen şeyler nezaket ve görgü kuralları olarak isimlendirilir.

Bakıyorsunuz kişi hapşırıyor, öksürüyor; elini yıkamadan, silmeden tokalaşıyor. Bunlar hep görgü kurallarını bilmemekten, karşımızdakilere verdiğimiz zararları bilmemekten kaynaklanıyor. Hapşırdığımız, öksürdüğümüz zaman ellerimizi yıkamalı, elimiz temiz değilse tokalaşmakta ısrar etmemeliyiz. Bir diğer konu da otobüslerde büyüklere, hamilelere ya da engelli bireylere yer verilmemesi sorunu. Yaşlı bir adam ya da teyze otobüse bindiğinde bu kişilere yer vermek bakıyorum gençlerin umurunda bile değil. Maalesef, büyüklerinden incelik görmeyen çocuklar ve gençler de haliyle kendi bildikleri gibi hareket edip bu ve bunun gibi konulara çok fazla dikkat etmiyorlar. Oysa birlikte yaşamanın bir kültürü var. Evvela kendimize saygımızın olması lazım ve sonra da bu etrafımızdakilere yansıyacaktır.

Nezaket ve görgü kuralları yazılı olmayan ve uyma zorunluluğu bulunmayan kurallardır, yapılmadığı takdirde hiçbir cezai yaptırımı bulunmaz. Ancak doğru bir toplumsal ilişki ve toplumsal uyum için nezaket ve görgü kuralları mutlaka uygulanmalıdır.

Az bilinen görgü kuralları şu şekilde sıralanabilir:

Bir kişiye yapılan teklif ikiden fazla söylenmemelidir.

Yürüyen merdivenin sağ tarafında beklenmelidir.

Toplu taşımalarda inen yolculara öncelik verilmelidir.

Birisi ile iletişim kurarken güneş gözlüğü çıkarılmalıdır.

Birisiyle tokalaşırken eldiven çıkarılmalıdır.

Başkalarının telefonuna, buzdolabına, cüzdanına izinsiz bakılmamalıdır.

Birinin evine gitmeden önce haber verilmelidir.

Avucun içine öksürülmemelidir.

Toplum içinde birisi parmakla işaret edilmemelidir.

Kimseyle çarpışmamak için sandalyenin sol tarafından masaya oturulmalıdır.